معنا بخشیدن به جهان در آینده
پیراهنهای آغوشی (Hug shirts)، گجت های ارسال رایحه از طریق تلفن همراه (Smellphones)، چشم های بیونیک (Bionic eyes) و سمعک های مترجم؛ اینها تنها مثالهایی هستند که نشان میدهند ادراک انسان چگونه در آینده توسط فناوری به سطح بالاتری ارتقا مییابد. راه حل های نوآورانه بهداشت و درمان، بسیار فراتر از حواس ما در هنگام تجربه مشکلات خواهند شد، آنها توانایی های ما را افزایش خواهند داد و افق های جدیدی را برای بشریت باز خواهند کرد. بیایید به جزئیات مطلب بپردازیم.
چگونه انسانها ناهنجاری حسی ای به نام جهان را درک می کنند؟
ماشین، گل، گوشی های هوشمند، برگ، سایه، ژاکت قرمز، صفحه نمایش، آب، قهوه، بوق، آهنگ ها، دوچرخه، خنده، نسیم ملایم، خاطرات تعطیلات، کیک توت فرنگی، آبریزش بینی، بازی های کامپیوتری ، پنیر، صدای عطسه.
بدن و مغز ما در هر ثانیه با هزاران احساس از طریق چشم ها، گوش ها، بینی، دهان و پوست ما بمباران می شود که نتیجه آن یک کنسرت بی پایان از افکار و احساسات است. به گفته دانشمندان علوم اعصاب، مغز در هر ثانیه بسیار بیشتر از توان پردازش خود، اطلاعات حسی دریافت می کند، بنابراین باید داده ها را فیلتر کند و حواس باقیمانده را در الگوها و دسته بندی ها سازماندهی کند. این فرایند فیلتر و طبقه بندی، ادراک (Perception) نامیده می شود. کارشناسان میگویند که این فرآیند، غیرفعال و منفعل نیست، بلکه یک فرآیند فعال برای ساختن واقعیت است، گفتگویی بین حواس و قشر مغز که اطلاعات جدید از دنیای بیرون را با پیش بینی های دنیای درونی مغز ما متعادل می کند.
علی رغم پیچیدگی آن، به فرآیند ادراک در زندگی روزمره ما توجه زیادی نمی شود، به جز وقتی که افراد با مشکل مواجه می شوند. کسانی که نزدیک بین هستند برای بهبود توان بینایی خود، عینک می زنند. سمعک ها برای رفع مشکلات شنوایی استفاده می شوند. آنتی بیوتیک ها و داروهای ضد گرفتگی بینی برای درمان آنوسمیا (از دست رفتن حس بویایی) استفاده می شوند. حتی دانشمندان توانایی حس کردن را دست کم گرفتند، به طوری که در دهه 1950 میلادی تخمین زدند که کامپیوترها طی یک دهه به ماشین های حسگری تبدیل خواهند شد که به اشیا، صداها یا رایحه ها به طرز معناداری پاسخ خواهند داد. این پیش بینی تاکنون محقق نشده است اگرچه روز به روز از طریق نوآوری ها در حال نزدیک شدن به آن هستیم و با پیشرفت فناوری، نه تنها درک ما در مورد حس کردن عمیق تر و درمان مشکلات ادراکی ممکن می شود، بلکه در آینده (نزدیک) می توانیم برای تقویت بدن انسان کاملا سالم آماده شویم.
آنچه بشریت آرزویش را داشت با تکنولوژی محقق خواهد شد.
ایدۀ بهبود بخشیدن به توانایی هایمان به حدی فراتر از محدودیت های بدن انسان، ریشه های محکمی در تخیل نوع بشر دارد. از افسانه‌های باستانی گرفته تا کتاب‌های مصور قرن بیست و یکمی، آرزوی شنوایی فرا طبیعی، دید میکروسکوپی، دید اشعه ایکس یا اعمال قدرت بر دیگران تنها با یک لمس انگشت، در داستان ها قابل خواندن است. با این حال، اغلب داستان ها در مورد عواقب احتمالی عبور از این مرزها هشدار داده اند. برای مثال در یکی از افسانه های یونان باستان، “شاه میداس” (King Midas) از یکی از خدایان یونان به نام “دیونیسوس” (Dionysus) خواست تا این توانایی را به او بدهد که هر چیز را با لمس کردن به طلا تبدیل کند. با این حال، او با وحشت متوجه شد که دیگر نمی تواند غذا یا نوشیدنی بردارد یا عزیزانش را در آغوش بگیرد زیرا همه آنها به طلا تبدیل خواهند شد. اگرچه پند اخلاقی داستان دربارۀ نکوهش طمع است، اما قابل تامل است که “لمس طلایی” او با از دست دادن توانایی های او برای چشیدن غذا یا بوییدن گل رز خنثی شد. مثل اینکه مهارت‌های مافوق بشری باید در جای دیگری جبران می‌شدند، زیرا قوانین طبیعت را به هم می زدند و از مرزهای معنای انسان بودن فراتر می رفتند.
با این وجود، پیشرفت های فناوری، این مرزها را به چالش می کشند، آنها نه تنها به بهبود تواناییهای مختل شدۀ ما مانند بینایی، شنوایی، بویایی یا چشایی کمک می کنند، همچنین آنها بدن سالم ما را تقویت می کنند تا ما را قوی تر، سریع تر و یا به محیط حساس تر کنند. سوپرمن های واقعی میتوانند در تعداد انبوه ظاهر شوند و شیوه‌های درک ما از جهان اطراف را متحول کنند.
سایبورگ ها و آیندۀ شغلی
تبدیل شدن به یک سایبورگ یعنی ترکیب اجزای مکانیکی و اعضای بدن که ممکن است در آینده یک قاعده و نه یک استثنا باشد و افراد ممکن است فعالانه به دنبال فرصت هایی برای بهبود خود باشند. مثال نیل هاربیسون که یک هنرمند متولدشده با بیماری آکروماتوپسیا یا کوررنگی شدید است را در نظر بگیرید. در ابتدا، او چشم الکترونیکی تخصصی خود، “eyeborg” را دریافت کرد تا بتواند رنگ های درک شده را به عنوان اصوات موسیقیایی دریافت کند. او قادر است رنگ‌هایی را فراتر از محدوده درک عادی انسان تجربه کند؛ انواع مختلف موسیقی، بیانگر رنگ های متفاوت هستند.
و چه خواهد شد اگر این فقط آغاز راه باشد؟ اگر فناوری بتواند به انسان کمک کند شنوایی بهتری نسبت به خفاش ها داشته باشد، چه؟ چه می‌شد اگر می‌توانستیم بوی زباله های شهری را فیلتر کنیم و فقط بوهای مطبوع را حس کنیم؟ یا اگر ایمپلنت ها به ما اجازه دیدن اشیاء میکروسکوپی یا ویژگی های خاص، مانند نقشه حرارتی یک زمین متروکه را بدهند، چه؟
آیا این برای نگهبانان امنیتی آینده، فوق العاده مفید نخواهد بود؟ آیا جمع آوری کنندگان زباله، بدون احساس کردن بوی زباله های فاسد راحت تر نیستند؟ تصور کنید افسران پلیس توان شنوایی بسیار بالایی داشته باشند. آنها می توانند خیلی زودتر به صحنه جرم برسند و می توانند مجرمان را در محل وقوع جرم با احتمال بیشتری دستگیر کنند. چه می شد اگر شهادت شاهدان عینی در دادگاه، که اغلب بحث برانگیز نیز هست، با ایمپلنتی جایگزین شود که صحنه های دیده شده در گذشته را بازپخش می کند. تقویت بدن می تواند در بازار کار بسیار مفید باشد افرادی که بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی یا لامسه بهتری دارند می توانند وظایف خود را با کارایی بیشتری انجام دهند یا قسمت های ناخوشایند کار خود را حذف کنند. اما این فقط یکی از جنبه های توانمندسازی بدن است. یک دیدگاه شاید مهمتر این است که ابزار ادراک انسان ها گسترش خواهد یافت و بسیاری از مردم ابزارهای جدیدی برای تجربه ابراز وجود و آزادی پیدا می کنند. حال، بیایید ببینیم که فناوری تا چه حد می تواند حواس پنجگانه ما را در آینده پیش ببرد.
بیشتر بخوانید: سایبورگ ها از آنچه فکر می کنید به شما نزدیکترند
از تشخیص سقوط تا ترجمه: آینده سمعک
فناوری‌های فعلی مراقبت شنوایی عمدتاً به سمعک‌هایی اشاره می‌کنند که به افراد کم‌شنوا یا کاملاً ناشنوا کمک می کنند. در ده سال گذشته، آنها تحول عظیمی را پشت سر گذاشتند: سمعک‌ها از دستگاه‌های دیجیتال اولیه، به ابزار پزشکی چند منظوره تبدیل شدند. در حال حاضر، آنها به اینترنت دسترسی دارند و در هر ثانیه 100 بار کل محیط صدا را اسکن می کنند و قبل از تحویل آن نویز را کاهش می دهند. به تازگی سمعکی معرفی شده است که قادر به اندازه گیری فعالیت بدنی و تشخیص سقوط است. همچنین شرکت سازنده در حال کار بر روی حسگرهای پیشرفته مانند ضربان قلب، به عنوان اولین گام برای وارد کردن سمعک ها به عرصه های سلامت و تندرستی است.
در ادامه، سمعک‌ها میتوانند بدون نیاز به گوشی هوشمند به اینترنت متصل شوند. این امر امکان تبدیل دستگاه پزشکی به یک ماشین ترجمه را فراهم می کند. علاوه بر این، با توجه به هدف استفاده پایدار از منابع، شرکت‌های تولیدکنندۀ سمعک ممکن است دستگاه‌هایی را تولید کنند که تنها با استفاده از گرما یا انرژی جنبشی بدن کار می کنند.
Smellphoneها و عطرهای خوشبو کننده آنلاین
چندین شرکت در حال آزمایش برای تولید و انتقال بو و رایحه ها از طریق ابزارهای دیجیتال هستند. در آینده ما قادر خواهیم بود تا عطرهای خوشبوکننده را قبل از خرید آنلاین آنها، استشمام کنیم یا از دستگاه هایی استفاده کنیم که به ما می گویند بوی بدن ما به چه اندازه بد است. در سال 2016 شرکت Nivea، اپلیکیشن “nose” را راهاندازی کرد که میتواند بوی بد بدن مردان را تشخیص دهد.
از طرفی دیگر، ممکن است بتوانیم با بوی خوشی که از گوشیهای هوشمندمان می آید از خواب بیدار شویم، مثل عطر قوی قهوه. تقاضا قطعاً بالا خواهد بود. اگرچه این یک ماکت بود، اما کمپین اینترنتی بیکن برند با هزاران هدیه رایگان یعنی افزونه آیفون با رایحه بِیکن در چهار سال پیش موفقیت بزرگی بود. ایده تجاری سازی بوهای خوش ممکن است باعث شود سلبریتیها عطر طبیعی خود را برای لذت بیشتر طرفداران خود بفروشند. اگر حتی بتوانید عطرها را از طریق تلفن خود بفرستید چه؟ از طریق افزونه Sentee، افراد میتوانند دسته‌های گل را در یک پیام متنی ارسال کنند. علاوه بر این، بوها و رایحهها همچنین می توانند به مدارس راه یابند. در سال 2003، مارک ماس، طیف وسیعی از تست‌های شناختی را بر روی افرادی که در معرض رایحه‌های اسطوخودوس یا رزماری بودند، انجام داد. ماس دریافت که کسانی که بوی اسطوخودوس را استشمام می‌کنند در تست‌های حافظه کاری بدتر عمل می‌کنند و در مقایسه با گروه کنترل، هم برای کارهای مبتنی بر حافظه و هم برای کارهای مبتنی بر توجه زمان واکنش مختل شدهای داشتند.
دید عکاسی، CRISPR و چشم بیونیک
آژانس بین‌المللی پیشگیری از نابینایی در سال 2015 تخمین زد که 36 میلیون نفر در جهان نابینا هستند و 217 میلیون نفر از اختلال دید از راه دورِ متوسط یا شدید رنج می‌برند، بنابراین سلامت دیجیتال برای کاهش درد و رنج فراوانی که از ناتوانی در واضح دیدن دنیا به وجود می‌آید نقش زیادی دارد. بسیاری از فناوری های موجود قصد بر دستیابی به این هدف را دارند، و تعداد زیادی از فناوری های دیگر نیز چنین قصدی را خواهند داشت. برای مثال، شرکت Second Sight، کمپانی Retina Implant AG، و شرکت سرمایه گذاری خطرپذیر Pixium Vision، پروتزهای بینایی قابل کاشت، به اصطلاح “چشم های بیونیک” را برای بازگرداندن بینایی به بیمارانی که در نتیجه بیماری نادر رتینیتیس پیگمنتوزا نابینا هستند، توسعه می دهند. کمپانی Peek Vision، Peek Retina را توسعه داده است، یک افتالموسکوپ قابل حمل که به شما این امکان را می دهد تا تصاویر شبکیه چشم خود را در هرکجا که هستید بر روی گوشی هوشمند خود مشاهده و ضبط کنید.
به موازات نوآوری ها برای بهبود بینایی، اخیراً ایده ها و آزمایش های زیادی برای تقویت چشم ظاهر شده است. آیا می توانید تصور کنید که با چشم بیونیک خود زوم می کنید، به صورت آنلاین مرور و جستجو می کنید، حتی عکس هایی می گیرید که هیچ کس دیگری نمی تواند ببیند؟ اگر بتوانید این کار را از طریق لنزهای دیجیتالی خود انجام دهید چه؟ امروزه مانند یک فیلم علمی تخیلی به نظر می رسد که لایه ای شفاف روی چشم شما اطلاعات منحصر به فرد بدن شما را به یک دستگاه بیرونی منتقل کند. با این حال، ممکن است روزی به واقعیت تبدیل شود. به عنوان مثال، گوگل با شرکت Novartis همکاری کرد تا لنزهای دیجیتالی تولید کند که برای اندازه‌گیری سطح قند خون طراحی شده‌اند؛ هرچند اخیراً هیچ صحبتی در مورد محصول واقعی وجود ندارد. در ادامه، کریسپر (CRISPR) و سایر ژن درمانی‌ها شانس زیادی برای تبدیل شدن به یک روش درمانی مرسوم برای بیماری های چشمی خاص در آینده دارند. در اکتبر ، FDA یک ژندرمانی به نام Luxturna را تایید کرد که یک بیماری نادر به نام آموروز مادرزادی لبر (Leber congenital amaurosis) را هدف قرار می دهد. علاوه بر این آنها میتوانند نه تنها با جایگزین کردن ژن‌های سالم، بلکه حتی با ژن‌هایی که حاوی اطلاعات ژنتیکی برتر هستند، به ابزاری برای بهبود بینایی در درازمدت تبدیل شوند. با این وجود، در آن صورت، موضوع مهندسی ژنتیک و انبوهی از مشکلات اخلاقی مطرح می شود. آیا روزی به جای لیزر درمانی برای درمان نزدیک بینی، از کریسپر استفاده خواهیم کرد؟
بیشتر بدانید: چشم بیونیک، نسل جدید درمان شبکیه
پیراهنِ آغوشی (Hug shirts) و پوست مصنوعی
اگر ساخت دستگاه‌های دیجیتالی که قادر به انتشار بو هستند یک چالش است، پس توسعه سطوحی که لمس انسان را حس می‌کنند و واکنش نشان میدهند چطور؟ اما به نظر می رسد که محققان در حال حاضر نیز نوآوری های شگفت انگیزی در این زمینه داشته اند.
دستگاهی به نام پیراهن آغوشی (Hug shirts) به افراد اجازه می‌دهد تا از راه دور، یکدیگر را، درست مانند یک پیام متنی، بغل کنند. این دستگاه می تواند قدرت، مدت زمان و محل لمس، گرمای پوست و ضربان قلب فرستنده را احساس کند. سپس محرک‌ها همان حس لمس را روی پیراهنی که فرد دیگر در فاصله دور پوشیده است، دوباره ایجاد می‌کنند. علاوه بر این، گروهی از دانشمندان در دانشگاه استنفورد یک حسگر فشار جدید Whisper-Thin ایجاد کردند که می تواند گامی در جهت ایجاد پوست مصنوعی باشد که لمس را احساس کند. بعداً، می‌توان آن «پوست» خاص را به اندام‌های مصنوعی اضافه کرد که ممکن است به فردی با دست مصنوعی اجازه دهد واقعاً دست دادن را احساس کند. تصور کنید که برای افرادی که با از دست دادن اندام زندگی می کنند چقدر باورنکردنی خواهد بود که دوباره حس لامسه را تجربه کنند!
نمایه سازی طعم دیجیتالی و یک طعم مجازی
فن‌آوری‌های کنونی نشان میدهند که آیندۀ چشیدن عمدتاً در دو جهت پیش خواهد رفت: ارائه کاتالوگ‌های طعم و مزه فردی و شخصی و ایجاد مجدد طعم در فضای مجازی. مورد اول، به اصطلاح فناوری‌های نمایه سازی طعم دیجیتال، مصرف‌کنندگان و همچنین تولیدکنندگان را توانمند می‌سازد و امکان بیشتری را در توسعه محصولات غذایی به ما می‌دهد. از آنجایی که ممکن است عطر و طعم به طور متفاوتی توسط افراد مختلف درک شوند، انتظار می رود که عطر به چیزی شخصی تر تبدیل شود. پنل‌های حسی که اکثر شرکت‌ها در حال حاضر از آنها برای آزمایش طعم محصولات استفاده می‌کنند، نشان دهنده ترجیح عمومی بازار نیستند. و در اینجا هوش مصنوعی برای نجات به کار می آید. به عنوان مثال، Gastrograph از هوش مصنوعی و مدل‌های پیش‌بینی استفاده می‌کند تا تشخیص دهد که چگونه جمعیت‌شناسی و مناطق مختلف از نمایه‌های طعم متفاوت لذت می‌برند. FlavorWiki نیز در حال توسعه یک فناوری نقشه برداری طعم است که ادراک طعم و ترجیح افراد را کمی سازی می کند. در سوی دیگر این طیف، محققان دانشگاه مین (Main) برای اینکه زبان را فریب دهند تا طعم هایی را که وجود ندارند؛ تجربه کند، با استفاده از ابزارهای الکترونیکی، در حال آزمایش شبیه‌سازی الکتریکی طعم ها هستند. درست مانند فیلم ماتریکس، مغز احساس می کند که شما در حال خوردن استیک هستید، اما در واقعیت ممکن است فقط یک هویج باشد.
همه نوآوری‌های فهرست‌شده در اینجا ممکن است علمی تخیلی به نظر برسند، زیرا فناوری‌ها به مردم قدرت ابرقهرمانان را میدهند؛ بینایی تقویت‌شده، شنوایی بهتر، ابزارهای خارق‌العاده برای بو کردن، لمس کردن یا چشیدن. با این حال، این ابزارها از قبل وجود داشته اند و تا چند سال دیگر در بازار حضور خواهند داشت؛ البته برخی از آنها در حال حاضر نیز در بازار وجود دارند. ما باید خود را با فکر گسترش توانایی هایمان آشنا کنیم و ایدۀ تبدیل شدن به ابرقهرمانان آینده را در ذهن خود پرورش دهیم.
محقق : نوید کوهرو
