اشنایی با مبانی درمانی مبتنی بر پروبیوتیک در اینده نزدیک

اشتراک گذاری این مطلب:

Share on whatsapp
Share on telegram
Share on email
Share on twitter
Share on print
5 3 votes
Article Rating

of Probiotics

معرفی کلی پروبیوتیک ها:

پروبیوتیک ها میکروارگانیسم های زنده غیر بیماری زایی هستند که برای بهبود تعادل میکروبی ، به ویژه در دستگاه گوارش ، تجویز میشوند این میکروارگانیسم ها خواص درمانی بسیاری دارند که در درمان بیماری ها و مسایل ترمیمی مختلف مورد استفاده قرار میگیرند.

پروبیوتیک ها در طی سال های اخیر، توجه بسیاری از افراد و دانشمندان را به خودشان جلب کرده‌اند و مطالعات حول درمان های بیولوژیک بر پایه پروبیوتیک ها رشد چشمگیری داشته است.

و اما این میکروارگانیسم ها چه هستند؟

تعریف رسمی پروبیوتیک‌ها این است: «ریزاندامگان زنده که اگر تعداد آنها در بدن به‌اندازه کافی باشد، مزایایی از نظر سلامتی به میزبان ارائه می‌کنند.» پروبیوتیک‌ها را می‌توانید به ‌صورت مکمل پروبیوتیک یا به‌ شکل طبیعی در غذاهای تخمیرشده مانند کلم‌ ترش (کلم آب ‌پزشده با سرکه)، کفیر و ماست مصرف کنید

پروبیوتیک ها به طور کلی به 4 شاخه تقسیم می شوند: باکتری های لاکتیک اسید که از گونه لاکتوباسیل ها هستند، باکتری های گونه بیفیدوباکتریوم ، گونه استرپتوکوکوس و یک گونه خاص از مخمر ها و قارچ ها

لاکتوباسیل ها : لاکتوباسیل های پروبیوتیک بیشترین استفاده را در روش های درمانی حال حاضر دارند. 11 سویه از این گونه در زیر مجموعه لاکتوباسیل های پروبیوتیک حضور دارند که مهم ترین های ان ها، L.acidofilus ، L.reuteri ، L.rhamnosus ، L.plantarum و L.salivarious هستند(1)

بیفیدوباکتریوم ها : بیفیدوباکتریوم ها بیشتر به صورت ترکیبی با لاکتوباسیل ها در دارو ها استفاده میشوند و دارای 4 سویه هستند که مهمترین های این سویه ها: B.breve ، B.bifidum و B.longum هستند

استرپتوکوکوس ها: تنها یک سویه استرپتوکوکوس جزو پروبیوتیک هست که تا کنون مصارف درمانی زیادی از ان کشف نشده است و تنها در یک سری از دارو ها مانند کام فلور(comflor) در کنار ترکیبات لاکتوباسیل و بیفیدوباکتریوم حضور دارد. نام تنها سویه پروبیوتیک استرپتوکوکوس ، S.thermophilus ، است(1)

مخمر ها و قارچ ها : تنها سویه مورد استفاده مخمر ها در زمینه درمانی پروبیوتیکی ، Saccharomyces boulardii ، است که در درمان بیماری های گوارشی اثر موثری دارد

این میکروارگانیسم ها از طریق مکانیسم های مختلفی مانند، کاهش PH محیط ، کاهش استعمار و حمله ارگانیسم های بیماری زا و اصلاح پاسخ ایمنی و … تاثیر خود را میگذارند. که جلوتر درهمین مقاله به انها میپردازیم

ترکیبات مربوط به پروبیوتیک به سه صورت معرفی میشوند. پروبیوتیک ، که همان میکروارگانیسم های زنده ما هستند. پری بیوتیک ، که نوعی فیبرند و باکتری‌های روده از آنها تغذیه می‌کنند و ماده تغذیه ایه پروبیوتیک ها هستند. و در انتها سن بیوتیک ، که به ترکیب پروبیوتیک و پری بیوتیک با هم گفته می شود

موارد استفاده سنتی از پروبیوتیک ها:

رودۀ ما حاوی باکتری‌هایی است که آنها را از بدو تولدمان به دست می‌آوریم و با گذشت زمان به تعدادشان افزوده می‌شود. این فرایند را کولونیزاسیون (Colonization ) می‌نامیم. بسیاری از این باکتری‌ها مفیدند. وظیفه آنها تبدیل فیبر به اسیدهای چرب با زنجیرۀ کوتاه، ترکیب برخی ویتامین‌های خاص و حمایت از سیستم گوارش بدن ماست. مصرف پروبیوتیک‌ها به افزایش تعداد این باکتری‌های سودمند کمک میکند. تا به امروز اکثر قریب به اتفاق موارد مصرف پروبیوتیک ها و دارو های تولیدی به صورت خوراکی و بلعی بوده و هدف درمان سیستم گوارش انسان بوده است.

مکانیسم های پایه ایی مورد استفاده در روش های سنتی و دارو ها شامل ، تولید ترکیبات مهار کننده (2)، رقابت برای جایگاه اتصال(3) ، رقابت بر سر مواد غذایی(4) و از بین بردن گیرنده های سموم عوامل بیماری زا در دستگاه گوارش است.(5,6)

پروبیوتیک ها در روده مواد مختلفي را توليد میكنند كه هم بر روي باكتريهاي گرم مثبت و هم بر روی گرم منفی ها اثر مهار كننده دارند . اين تركيبات مهار كننده شامل: اسيدهاي آلي نظير استات، پروپيونات و بوتيرات، H2O2 و تركيبات باكتريوسن است.  اين مواد نه تنها تعداد سلولهاي زنده پاتوژن ها را كم مي كنند، بلكه ممكن است متابوليسم باكتريها يا توليد سموم توسط آنها را نيز تحت تاثير قرار دهند. توليد باكتريوسن ها يا تركيبات پروتئيني توسط باكتريهاي توليد كننده اسيد لاكتيك، با فعاليت مهار كننده ويژه بر عليه گونه هاي باكتريايي بيش از همه مورد بررسي قرار گرفته است (7,8)در سایر روش های موجود، پروبیوتیک ها در رقابت اتصال به گیرنده های سلولی و مصرف مواد مغذی از عوامل بیماری زا سبقت میگیرد و با این توانایی، بیماری را تا حدی مهار میکند. دارو های پروبیوتیک موجود در حال حاضر تماما بر مکانیسم های ذکر شده فوق استوار هستند.

آینده درمانی مبتنی بر پروبیوتیک ها و پتانسیل های آن:

همانطور که در ابتدا مقاله اشاره شد. توانایی های پروبیوتیک ها در چند سال اخیر توجه بسیاری از دانشمندان و محققان را به خود جلب کرده است. مکانیسمی که به تازگی در پروبیوتیک ها مورد بحث قرار گرفته است، تقویت و تعادل سیستم ایمنی بدن انسان است. مشخص شده است که پروبيوتيك ها در سطوح متعددي بر روي سيستم ايمني تاثير مي گذارند كه از جمله مي توان افزايش سطح یک سری سيتوكاين ها و کاهش سطح سری دیگری از سیتوکاین ها و ايمونوگلوبولين ها، افزايش تكثير سلولهاي مونونوكلئاز، فعال كردن ماكروفاژها، افزايش فعاليت Natural killer ، تعديل خود ايمني و تحريك ايمني در برابر باكتريهاي بيماريزا و پروتوزوآها را نام برد. (9,10)

مطالعات جدید بر مکانسیم درمانی پروبیوتیک های خوراکی مشخص کرد که علاوه بر مکانیسم های قبلی ، اثرات ضد التهابی و انتی باکتریال بر محیط عمل خود مانند روده میگذارد. این مشاهدات دانشمندان را برآن کرد که به فکر استفاده موضعی ( topical ) از ترکیبات پروبیوتیک باشند. تحقیقات بسیاری در این زمینه و تاثیرات موضعی پروبیوتیک ها اغاز شده است و در حال پیشروی است اما با در همین تعداد مقالات محدود منتشر شده در یکی دو سال گذشته تاثیرات و پیشرفت بسیار موثری را نشان داده است.

در این مطالعات مشخص شد که استفاده موضعی پروبیوتیک بر روی زخم ها ، به ویژه سوختگی سبب تسریع روند ترمیم ، اپیتلیزاسیون و کنترل التهاب می شود و حتی به دلیل اثرات انتی باکتریال قوی این ترکیبات استفاده از انها برای دوران نقاهت زخم و جلوگیری از عفونت محل مورد مطالعه قرار گرفته است.

تاثیرات درمانی موضعی و ضد التهابی و ترمیمی در پروبیوتیک ها برای هر سویه با سویه دیگر متفاوت است و ترکیبی از این سویه ها درکنار هم باید قرار گیرند

به طور مثال:

  • rhamnosus ، این سویه با افزایش بیان کموکاین CXCL2 و گیرنده آن ، CXCR2 ، مهاجرت کراتینوسیت ها را القا می کند ، و اپیتلیالیزه شدن مجدد تک لایه های کراتینوسیت را تسریع می کند (11)
  • سویه reuteri که با کاهش سطح رونویسی اینترلوکین IL-8 و بتا-دفنسین انسانی Hbd-2  ، اثر ضد التهابی بر کراتینوسیت های آلوده دارد(12)
  • plantarum که بیان فاکتور پیش التهابی نکروز تومور-آلفا (TNF-α) یا اینترفرون گاما ( IFN-γ ) را در کراتینوسیت ها از طریق اسید لیپوتایکوئیک موجود در دیواره سلولی آن مهار می کند(13)
  • salivarius SGL که با القا مهاجرت کراتینوسیت ها ، اپیتلیزاسیون مجدد را تسریع می کنند. مواد لیزات باکتری (lysat) همچنین ترشح واسطه های پیش التهابی خاص از کراتینوسیت ها را کاهش می دهد(11)

و بسیار موارد دیگر.

پروبیوتیک های موضعی در تعدادی از آزمایش ها ، علاوه بر زخم و خواص ترمیمی در درمان آکنه ، درماتیت آتوپیک و روزاسه ، اثربخشی نشان داده است. (14)

با این حال مقالات در این زمینه درمانی جدید پروبیوتیک ها محدود و رو به رشد است. تعداد زیادی از مطالعات و بررسی های بالینی و ازمایشگاهی باید در این راستا انجام شود. اما چیزی که مشخص است این است که پروبیوتیک ها نقش مهمی در اینده درمان خواهند داشت.

 

پژوهشگر:

  کوروش ملک زاده ‍| Kourosh  malekzadeh

 

منابع:

  1. R.D. R. The role of probiotic cultures in the control of gastrointestinal health. J Nutr 2000; 130: 396S-402S.
  2. Yamazaki S, Kamimura H Momose H et al. Protective effect on bifidobacterium monoassociation against lethal activity of E coli. Bifidobacterial Microflora 1982; 1: 55-60.
  3. Perdigon G, Alvarez S, Richard M. Agüero G GN. Immune stimulation by probiotics. J Diary Sci 1995; 78: 1597-606.
  4. Wilson K.H PF. Role of competition for nutrients in suppression of Clostridium difficile by the colonic microflora. Infect Immun 1998; 56: 2610-14.
  5. Castagliuolo L, LaMont JT, Nikulasson ST PC. Saccharomyces boulardii protease inhibits Clostridium difficile toxin A effects in the rat ileum. Infect Immun 1996; 64: 5225-32.
  6. Castagliuolo I., Riegler M. F., Valenick L., LaMont J.T. PC. Saccharomyces boulardii protease inhibits the effects of Clostridium difficile toxins A and B in human colonic mucosa. Infect Immun 1999; 67: 302-307.
  7. AC. O. Antimicobial components from lactic acid bacterial In: Salminen S, won Wright A, eds. Lactic acid bacteria : microbiology and functional aspects. 2nd en New York, Marcel Dekker Inc, 1998; p: 139-60.
  8. Abee T, Kaenhammer Tr LL. Kinetic studies of the action lactacin F, a bacteriocin produced by Lactobacillus johnsonii that forms poration complexes in the cytoplasmic membrane. Appl Environ Microbiol 1994; 60: 1006-13.
  9. Matsumara K, Kitazawa H, Itoh T et al. Interferon induction by murine peritoneal macrophage stimulated with Lactobacillus gasseri. Animal Sci Technol 1992; 63: 1157-59.
  10. Famularo G, Moretti S, Marcellini S et al. Stimulation of immunity by probitics. In: Fuller R, ed. Probiotics : Therapeutic an other beneficial effects. London: Chapman & Hall 1997; p: 133-61.
  11. Mohammedsaeed W, Cruickshank S, McBain AJ, O’Neill CA. Lactobacillus rhamnosus GG Lysate Increases Re-Epithelialization of Keratinocyte Scratch Assays by Promoting Migration. Sci Rep [Internet]. 2015 Dec 5;5(1):16147. Available from: http://www.nature.com/articles/srep16147
  12. Widyarman A, Drestia A, Bachtiar E, Bachtiar B. The anti-inflammatory effects of glycerol-supplemented probiotic lactobacillus reuteri on infected epithelial cells In vitro. Contemp Clin Dent [Internet]. 2018;9(2):298. Available from: http://www.contempclindent.org/text.asp?2018/9/2/298/232098
  13. Jeon B, Kim HR, Kim H, Chung DK. In vitro and in vivo downregulation of C3 by lipoteichoic acid isolated from Lactobacillus plantarum K8 suppressed cytokine-mediated complement system activation. Ferreira C, editor. FEMS Microbiol Lett [Internet]. 2016 Jul;363(14):fnw140. Available from: https://academic.oup.com/femsle/article/2570289/In-vitro-and-in-vivo-downregulation-of-C3-by
  14. Lee GR, Maarouf M, Hendricks AJ, Lee DE, Shi VY. Topical probiotics: The unknowns behind their rising popularity. Dermatol Online J. 2019;25(5):1–3.

مربوط پست ها

Subscribe
Notify of
guest
0 Comments
Inline Feedbacks
View all comments

[ورود برای اعضا]